Lipidogram – na czym polega badanie cholesterolu? Przygotowanie, wskazania, przebieg badania i interpretacja wyników

Cholesterol to substancja, która w Twoim organizmie pełni istotne funkcje: bierze udział w wytwarzaniu hormonów steroidowych oraz witaminy D, wchodzi w skład kwasów żółciowych, a także jest składnikiem błon komórkowych. Gdy poziom „złego” cholesterolu jest powyżej normy, może to prowadzić do wystąpienia chorób układu krążenia. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i regularne wykonywanie podstawowych badań laboratoryjnych, w tym profilu lipidowego.

Lipidogram należy do podstawowych badań diagnostycznych. To najlepszy sposób, aby sprawdzić gospodarkę lipidową Twojego organizmu. Po wykonaniu takiego badania przesiewowego dowiesz się, jaki jest m.in. poziom „dobrego” i „złego” cholesterolu, a także czy posiadasz czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Przeczytaj poniżej, na czym polega to badanie, sprawdź, jak przygotować się do niego, kiedy najlepiej wykonać lipidogram i jak przebiega taki test.

Lipidogram – na czym polega badanie cholesterolu?

Lipidogram to badanie laboratoryjne, które określa stężenie lipidów we krwi. Wynik lipidogramu pomaga lekarzowi ocenić ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u pacjenta. Badanie składa się z pomiarów poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL), trójglicerydów oraz czasem również cholesterolu nie-HDL, apolipoproteiny B (apoB) i lipoproteiny (a) [Lp(a)].

Warto wiedzieć, że cholesterol frakcji LDL, czyli tzw. „zły” cholesterol, jest głównym składnikiem blaszek miażdżycowych, które powstają w ścianach tętnic i zwężają ich światło. Z kolei cholesterol frakcji HDL, czyli „dobry” cholesterol, pomaga usuwać nadmiar cholesterolu z tkanek, co obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego zachowanie odpowiedniego stosunku obu tych frakcji (niskiego LDL i wysokiego HDL) jest szansą na uniknięcie m.in. zawału serca, choroby niedokrwiennej serca, miażdżycy czy udaru mózgu, czyli tzw. chorób układu krążenia.

Badanie cholesterolu przy hipercholesterolemii

Samo badanie diagnostyczne, sprawdzające poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL, LDL i trójglicerydów we krwi, jest stosunkowo proste, tanie i bezbolesne. Nieprzyjemny może być jedynie moment pobrania próbki krwi z żyły w zgięciu łokciowym. Lipidogram można wykonać w każdym laboratorium. Jeżeli wcześniej otrzymasz skierowanie od lekarza rodzinnego, taki test będzie darmowy w ramach NFZ. Oczywiście możesz również zrobić go na własną rękę w najbliższej placówce medycznej. Przebieg badania to zaledwie kilka minut.

Jak wygląda przygotowanie do badania lipidogramu?

Planujesz wykonanie lipidogramu i chcesz wiedzieć, jak przygotować się do badania? Jeszcze do niedawna taki test wykonywany był na czczo, dlatego nie można było jeść przez 12 godzin przed pobraniem krwi. Ostatni posiłek zalecany był do godziny 18:00.
Według nowych wytycznych próbki krwi do badania nie muszą być pobierane na czczo. Natomiast należy rozważyć powtórzenie badań na czczo przy stężeniu trójglicerydów (TG) nie na czczo powyżej 440 mg/dl (powyżej 5 mmol/l). W dniach poprzedzających lipidogram nie powinno się zmieniać swojej standardowej diety – zarówno głodówka, jak i przejedzenie mogą zafałszować wynik.
Zwróć uwagę na to, aby przed testem nie przemęczać się fizycznie i spróbować ograniczyć stresujące sytuacje do minimum. Na podstawie próbki krwi żylnej już po kilku godzinach otrzymasz wyniki.

Przygotowanie do badania cholesterolu

Masz zbyt wysoki poziom cholesterolu? Sprawdź, jak często wykonywać lipidogram

Warto pamiętać, że częstotliwość sprawdzania poziomu cholesterolu w naczyniach krwionośnych powinna być ustalana indywidualnie z lekarzem. W tej kwestii należy bowiem wziąć pod uwagę wiek, stan zdrowia oraz ewentualne czynniki ryzyka (np. palenie tytoniu czy nadciśnienie) u pacjenta. Jeśli chcesz, w ramach profilaktyki zawsze możesz wykonywać badanie cholesterolu co roku (najlepiej wraz z innymi badaniami).

Lipidogram – interpretacja wyników badania stężenia cholesterolu we krwi

Normy poziomu cholesterolu i trójglicerydów są ustalane na podstawie rekomendacji Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC). Wysokie stężenie cholesterolu albo obniżenie poziomu cholesterolu może zależeć od wielu czynników. Docelowe wartości cholesterolu mogą być różne w zależności od wieku, płci, stylu życia i chorób, jakie dotykają danego pacjenta, dlatego wyniki badania powinny być interpretowane przez lekarza

O czym mogą świadczyć nieprawidłowe wyniki? Zarówno niskie stężenie cholesterolu HDL, jak i podwyższenie LDL zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, dlatego nie należy bagatelizować takiej sytuacji. Jeżeli wartości lipidogramu będą zaburzone, specjalista najczęściej zaleca zmianę stylu życia, a jeśli jest taka potrzeba, przepisuje leki obniżające poziom cholesterolu we krwi.

Lipidogram – normy

Twoja gospodarka lipidowa nie jest w normie? Sięgnij po produkty ze stanolami roślinnymi!

Jeżeli po badaniu cholesterolu całkowitego okazało się, że Twoje wyniki nie są w normie, spróbuj zmienić dotychczasowy styl życia, zacznij się więcej ruszać, odstaw używki i zadbaj o pełnowartościową dietę. Dodatkowo swoje menu wzbogacaj codziennie o tzw. żywność funkcjonalną, do której należą produkty Benecol ze stanolami roślinnymi. Do wyboru masz m.in. napoje jogurtowe, które sprawdzą się np. na drugie śniadanie, oraz margaryny do smarowania dostępne w kilku ciekawych smakach.

Stanole roślinne to związki, które obniżają wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym i zwiększają jego wydalanie, co prowadzi do obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL w surowicy krwi*. Badania potwierdziły, że spożycie zaledwie od 1,5 g do 2,4 g stanoli roślinnych dziennie obniża cholesterol LDL o koło 7-10% w ciągu 2-3 tygodni3, dlatego dobrze włączyć je do codziennej diety.

* Udowodniono, że estry stanoli roślinnych obniżają stężenie cholesterolu. Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca.