Czym są produkty Benecol®?

Benecol® to produkty spożywcze, które obniżają stężenie cholesterolu we krwi dzięki unikatowemu składnikowi – estrom stanoli roślinnych.
Estry stanoli roślinnych częściowo hamują wchłanianie cholesterolu w jelicie cienkim.¹

Badania wykazały, że codzienne przyjmowanie 1,5-3 g stanoli roślinnych występujących w produktach Benecol® powoduje obniżenie stężenia cholesterolu frakcji LDL o 7-12,5% już w ciągu 2-3 tygodni.² Ta redukcja to uzupełnienie efektu, jaki można uzyskać dzięki innym zmianom w sposobie odżywania i/lub leczeniu statynami.

Czym są stanole roślinne?

Stanole roślinne to związki pochodzenia roślinnego, które obniżają stężenie cholesterolu we krwi i występują naturalnie w niektórych produktach spożywczych. Dostarczane z dietą stanole roślinne najczęściej pochodzą ze zbóż (przede wszystkim pszenicy i żyta).4, 5 Spożycie stanoli roślinnych przy typowej diecie wynosi około 20-30 mg/dobę.^{6, 7}

Pod względem strukturalnym stanole roślinne przypominają cholesterol i dlatego mogą zakłócać proces jego wchłaniania w jelicie cienkim. Ograniczenie wchłaniania cholesterolu z przewodu pokarmowego prowadzi do obniżenia stężenia cholesterolu frakcji LDL w surowicy krwi, a w konsekwencji – redukcji stężenia cholesterolu całkowitego.

Estry stanoli roślinnych są dodawane do produktów Benecol®, aby umożliwić konsumentom uzyskanie korzyści w postaci obniżenia stężenia cholesterolu, ponieważ ilości spożywane w przeciętnej diecie są zbyt małe, aby skutecznie redukować stężenie cholesterolu.6, 7 Stanole roślinne są dodawane do produktów spożywczych Benecol® w formie estrów stanoli roślinnych, które powstają w procesie estryfikacji stanoli roślinnych kwasami tłuszczowymi z olejów roślinnych. Estry stanoli roślinnych można łatwo dodawać do produktów spożywczych bez zmieniania ich smaku, zapewniając skuteczne obniżanie stężenia cholesterolu podczas spożywania posiłku.^{3, 8}

Stanole roślinne są dodawane do produktów spożywczych Benecol® w znacznie większej dawce niż sterole roślinne, które są łatwiej dostępne w produktach roślinnych spożywanych w ramach zwyczajowej diety. Sterole roślinne, które są spożywane i wchłaniane w ilości 10 razy większej niż stanole roślinne, mogą być również metabolizowane przez mikroflorę jelitową z wytworzeniem metabolitów wtórnych, podobnie do cholesterolu. Stanole roślinne zmniejszają wchłanianie cholesterolu i steroli roślinnych, obniżając ich stężenie w surowicy.⁹

Codzienne spożywanie 1,5-3 g stanoli roślinnych obniża stężenie cholesterolu frakcji LDL o 7-12,5% w ciągu 2-3 tygodni.² Ten korzystny efekt utrzymuje się przez cały czas przestrzegania zalecanej porcji dziennego spożycia.3 Na przykład zjedzenie 3 kanapek posmarowanych margaryną Benecol® (30g produktu do smarowania pieczywa) dziennie dostarcza 2,1 g stanoli roślinnych, pomagając pacjentom w łatwy sposób dostarczyć odpowiednią dawkę stanoli roślinnych, aby skutecznie redukować stężenie cholesterolu.

Jak stanole roślinne obniżają stężenie cholesterolu?

Estry stanoli roślinnych obniżają zarówno stężenie cholesterolu całkowitego we krwi, jak i cholesterolu frakcji LDL, częściowo hamując wchłanianie cholesterolu w jelicie cienkim. Natomiast stężenie cholesterolu frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL-C) nie ulega zmianie.^{1, 3, 10–13} Cholesterol nie-HDL jest dobrze znanym markerem ryzyka sercowo-naczyniowego, na którego redukcję również wpływają estry stanoli roślinnych.^{3, 6}

Po dotarciu do jelita cienkiego estry stanoli roślinnych są szybko hydrolizowane do wolnych stanoli roślinnych i kwasów tłuszczowych przez enzym trzustkowy – esterazę cholesterolową.¹⁴ Wolne stanole roślinne pod względem strukturalnym przypominają cholesterol, co umożliwia im zakłócanie procesu jego wchłaniania, ponieważ częściowo zajmują jego miejsce w micelach, a w efekcie tylko cholesterol rozpuszczony w micelach zostaje wchłonięty. Spożywanie estrów stanoli roślinnych redukuje wchłanianie cholesterolu z pokarmów i z żółci.10 Codzienne spożywanie 2 g stanoli roślinnych redukuje wchłanianie cholesterolu o około 50%.^{10, 15}

Część estrów stanoli roślinnych w postaci kwasów tłuszczowych jest wchłaniana przez organizm tak samo, jak inne kwasy tłuszczowe z diety, podczas gdy stanole roślinne są praktycznie niewchłanialne. Fakt, że stanole roślinne nie zawierają żadnych wiązań podwójnych, zapewnia ich skuteczną eliminację z organizmu w nienaruszonym stanie, w przeciwieństwie do steroli roślinnych.⁹

Uproszczony przekrój przez jelito cienkie. Mieszane micele przenoszą cholesterol i inne substancje rozpuszczalne w tłuszczach do ściany jelita, gdzie zachodzi wchłanianie. Z powodu podobieństwa strukturalnego stanole roślinne mogą częściowo zastąpić cholesterol w micelach, zakłócając
jego wchłanianie.
Na podstawie:
Gylling et al. 2014. 1.

Wideo: estry stanoli roślinnych – mechanizm działania

Estry stanoli roślinnych częściowo hamują wchłanianie cholesterolu w jelicie cienkim.

https://www.youtube.com/watch?v=1VZoZxL_Wso

Codzienne spożywanie stanoli roślinnych dla trwałych korzyści

Aby utrzymać redukujący stężenie cholesterolu efekt stanoli roślinnych, konieczne jest ich codzienne spożywanie w dawce 1,5-3,0 g.² Korzystny efekt działania stanoli roślinnych utrzymuje się przez cały czas ich codziennego przyjmowania w zalecanym zakresie.³

Dane kliniczne wykazały, że obniżające stężenie cholesterolu działanie estrów stanoli roślinnych utrzymuje się w trakcie 12-miesięcznego okresu interwencji.³ Niemniej jednak próbki kontrolne pobrane po dwóch miesiącach od zakończenia okresu interwencji i zaprzestaniu spożywania estrów stanoli roślinnych wykazały ponowny wzrost stężenia LDL-C do wartości początkowych, co sugeruje, że w celu osiągnięcia długotrwałych korzyści estry stanoli roślinnych muszą być spożywane codziennie.³

Obniżające stężenie cholesterolu działanie margaryny wzbogaconej o estry stanoli roślinnych Zmniejszone stężenie LDL-C utrzymywało się przez cały okres badania, ale kiedy stosowanie margaryny przerwano po 12 miesiącach, ich poziom wzrósł ponownie do wartości zbliżonych do wartości wyjściowej.
*P<0,001 w por. z grupą kontrolną.
Na podstawie: Miettinen i wsp. 1995.3
LDL-C = lipoproteiny o małej gęstości.

Długotrwały efekt estrów stanoli roślinnych w postaci obniżenia stężenia cholesterolu został potwierdzony w innych długoterminowych badaniach (trwających 12-18 miesięcy).^16-18 Efekt ten wykazano również w połączeniu leczenia statynami¹⁷ ze spożywaniem produktów do smarowania pieczywa zawierających estry stanoli roślinnych^{3, 16, 17.}
Nie jest konieczne spożywanie estrów stanoli roślinnych w każdym posiłku, aby skutecznie obniżyć stężenie cholesterolu.¹⁹ Tak długo, jak dzienne spożycia estrów stanoli roślinnych jest wystarczające, ich skuteczność się utrzymuje, niezależnie od tego, czy dzienna dawka będzie spożywana jednorazowo, czy zostanie rozdzielona na kilka posiłków.¹⁹

Po dotarciu do jelita cienkiego estry stanoli roślinnych są szybko hydrolizowane do wolnych stanoli roślinnych i kwasów tłuszczowych przez enzym trzustkowy, esterazę cholesterolową.¹⁴ Wolne stanole roślinne pod względem strukturalnym przypominają cholesterol, co umożliwia im zakłócanie procesu jego wchłaniania, ponieważ częściowo zajmują jego miejsce w micelach, a w efekcie tylko cholesterol rozpuszczony w micelach zostaje wchłonięty. Spożywanie estrów stanoli roślinnych redukuje wchłanianie cholesterolu z pokarmów i z żółci. W związku z tym w celu uzyskania optymalnej skuteczności estry stanoli roślinnych należy przyjmować z posiłkiem, ponieważ żółć i enzymy trzustkowe są wydzielane do przewodu pokarmowego tylko po jedzeniu.²⁰

Stanole roślinne oferują dodatkowe korzyści w połączeniu z dietą obniżającą stężenie cholesterolu

Obniżenie stężenia LDL-C osiągnięte dzięki estrom stanoli roślinnych jest niezależne od stosowanej diety³, a estry stanoli roślinnych działają tak samo dobrze w przypadku diety o stosunkowo wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu oraz diet zdrowych dla serca, które zawierają niewielkie ilości nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu.^{13, 21-23}

W badaniach wykazano, że połączenie efektu obniżenia stężenia cholesterolu w wyniku działania estrów stanoli roślinnych i zdrowej diety obniżającej stężenie lipidów ma efekt addytywny i estry stanoli roślinnych mogą zredukować, w zależności od spożywanej dawki, stężenie LDL-C o dodatkowe 9-14%^{13, 24} w porównaniu z samą dietą niskotłuszczową.

Dieta obniżająca stężenie cholesterolu zapewniła istotne zmniejszenie stężenia LDL-C o 10% w ciągu 8 tygodni. Ta sama dieta z dodatkiem estrów stanoli roślinnych zapewniła dodatkowe zmniejszenie stężenia LDL-C o 14%.
Na podstawie Hallikainen i wsp. 1999.¹³
LDL-C = cholesterol frakcji lipoprotein o małej gęstości.

Oprócz obniżania stężenia cholesterolu stanole roślinne zmniejszają również wchłanianie steroli roślinnych. Stanole roślinne zmniejszają wchłanianie zarówno cholesterolu, jak i steroli roślinnych u osób z rzadkimi wariantami genów ABCG5/G8, odpowiedzialnych – jak dowiedziono – za dodatkowy wzrost stężenia steroli roślinnych we krwi.⁹ Osoby z tymi rzadkimi wariantami genów ABCG5/G8 są narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej.²⁵

W przypadku pacjentów wymagających pomocy w kontrolowaniu stężenia cholesterolu zalecenie uzupełnienia diety o produkty Benecol® ze stanolami roślinnymi może pomóc w obniżeniu stężenia LDL-C.²